سوالات و فعالیت های درس هفتم کتاب جدیدالتالیف  علوم اجتماعی پیش دانشگاهی ( سال چهارم )  همراه با پاسخ های تشریحی . شهریور1391

طراح وتنظیم : حمیدرحیمی  مدرس استانی علوم اجتماعی استان اصفهان شهریور91

1-    مفاهیم نظام جهانی وجامعه جهانی راتوضیح دهید ؟  جواب : به شبکه ی روابط پایداری که بین جوامع مختلف دریک دوره ی تاریخی شکل می گیرد  نظام جهانی  گفته می شود. نظام جهانی محیط بین المللی را شکل می دهد که به آن جامعه جهانی  می گویند.

2-     نظام جهانی به چه صورت هایی می تواند وجودداشته باشد؟ جواب : 1-  نظام جهانی که متاثرازیک فرهنگ موثر درسطح جهانی است. 2- نظام جهانی که متاثراز  تعامل چندفرهنگ  وتمدن فعال وتاثیرگذاراست.

3-    چه عواملی درروابط بین الملل موثراست؟ جواب :1- ویژگی های فرهنگ جوامع 2- قدرت تاثیرگذاری جوامع

4-    درچه صورت نظام جهانی ازانسجام برخورداراست؟ ودرچه صورتی دچارچالش وتضادهای درونی می شود؟ جواب : اگرفرهنگی که درسطح جهانی غالب شده ویژگی های مطلوب فرهنگ جهانی راداشته باشد نظام جهانی انسجام  خواهدداشت درصورتی که فرهنگ غالب ویژگی های مطلوب فرهنگ جهانی رانداشته باشد نظام جهانی دچارچالش وتضادهای درونی می شود.

5-    تاثیر فرهنگ امپراطوری وسلطه درنظام جهانی چگونه است؟  جواب :1- تقسیم جامعه ی جهانی  به دوبخش مرکز – پیرامون  2- ایجادوابستگی بین  کشورهای مرکز – پیرامون 3-  ایجادزمینه ی ستیز وچالش بین کشورهای مرکز - پیرامون

6-    درچه صورتی نظام جهانی صحنه تعاملات یابرخوردهای فرهنگی می شود؟ جواب : درصورتی که جامعه ی جهانی عرصه ی حضورفعال فرهنگ های متفاوت باشد.

7-    جامعه جهانی درگذشته  دارای چه ویژگی هایی بوده است؟ جواب : 1- فرهنگ ها وتندن های مختلف هریک دربخشی ازجهان حاکمیت وقدرت سیاسی داشتند. 2- روابط اقتصادی ، سیاسی ، نظامی وفرهنگی بین الملل باحاکمیت های مختلف درجهان وجوداشت. 3- تعاملات فرهنگی  تابع روابط سیاسی ، نظامی  یا اقتصادی نبود.4- اگر درعرصه نظامی جامعه ای مغلوب می شدولی ازفرهنگ برتربرخورداربود فرهنگ جامعه ی مهاجم رادرخودهضم وجذب می کرد. 5- امکان عبورفرهنگ ها ازمرزهای جغرافیایی ازطریق تجارت وتعامل علمی فراهم بود.

8-    نمونه هایی ذکرکنیدکه نشان دهد فرهنگ جامعه ی مهاجم درفرهنگ جامعه ی مغلوب  هضم وجذب شده باشد؟   جواب : 1- حفظ هویت ایرانیان  درمقابل حاکمیت یونانیان سلوکی 2- تحمیل فرهنگ چین شکست خورده برمغولان 3- غلبه فرهنگی  ا سلام بر مغولان

9-    چگونه فرهنگ ا سلام نشروگسترش یافت ؟  جواب : گسترش فرهنگ ا سلامی مرهون قوت وقدرت  فرهنگی اش بود که به تدریج  پذیرفته شد ودرمناطق جنوب شرقی آسیاازطریق تجارت  منتشروگسترش یافت.

10-شکل روابط بین الملل دردوقرن اخیر چگونه است؟   جواب :1-  شکل گیری روابط مرکز – پیرامون 2- آسیب پذیری موقعیت فرهنگی کشورهای غیرغربی  که درحاشیه  روابط  سیاسی واقتصادی بین الملل قرارگرفت.

11-چه عواملی ومراحلی موجب شکل گیری نظام جهانی نوین شد؟  جواب : 1- پیدایش قدرت های سیاسی سکولار( دولت – ملت ها) 2- قدرت باتجارت، سرمایه وصنعت پیوندخورد. 3- مبلغان مسیحی وفراماسونری  به خدمت گرفته شد. 4- جوامع درنظام جهانی استعماری ادغام شدند.

12-چگونگی پیدایش قدرت های سکولار ( دولت – ملت ) راتوضیح دهید .   جواب :زوال تدریجی  قدرت کلیسا  منجربه حاکمیت فئودال ها شد وبا انقلاب فرانسه دولت هایی شکل گرفت که هویت    خودرادرابعادجغرافیایی،تاریخی،نژادی وقومی  تعریف می کرد نه  دینی ومعنوی

13- به چه دلایلی  سرمایه داران جایگاه برتری نسبت به زمین  داران پیدا کردن؟ جواب : 1- رشدتجارت دردوران جدید2- بردگی سیاه پوستان آفریقایی  وانتقال آنها به مزارع آمریکایی 3- انتقال ثروت به اروپا

14-چگونه درنظام جهانی نوین قدرت با سرمایه ، تجارت و صنعت پیوند خورد ؟ جواب :  سرمایه داران جایگاه برتری یافتند ودولت ها برای تقویت قدرت خود نیازمندسرمایه ی آنهابودند وسرمایه داران نیز برای تجارت وسود نیازمند حمایت نظامی دولت هابودند.صنعت  نیزبرانباشت ثروت  وموقعیت سرمایه داران افزود.

15-به چه دلیلی کشورهای غربی درنظام نوین جهانی ازمبلغان مذهبی وسازمان های فراماسونری استفاده می کردند؟   جواب :1- برای تامین منافع اقتصادی  نیازمند درهم شکستن مقاومت های فرهنگی  اقوامی بودند که سلطه ونفوذ آنهاراتحمل نمی کردند.2- باتبلیغ مسیحیت  فرهنگ عمومی جوامع غیرغربی رادچاراختلال کنند. 3- برنخبگان سیاسی کشورهای دیگرتاثیرگذارند.

16- ادغام جوامع درنظام جهانی استعمار چندگونه بوده است ؟ ( کشورهای استعمارزده به چندنوع تقسیم می شوند؟ )   جواب : 1- جوامعی که مستقیما به تصرف کشورهای استعمارگردرمی آمدند. 2- جوامعی که ازقدرت بیشتری برخورداربودند وامکان غلبه مستقیم نظامی برآنهانبود ازطریق نفوذ اقتصادی ، سیاسی وفرهنگی ( شرایط نیمه استعماری ) تحت سلطه درمی آمدند.(بااستعمارنو وفرانو )

فعالیت های درس هفتم :

17-چالش ها وستیز های درون یک فرهنگ باچالش ها وستیز های بین دوفرهنگ  چه تفاوت هایی دارد؟ نمونه بیاورید .   جواب :  دوفرهنگ در عقاید بنیادین ولایه های  عمیق فرهنگی بایکدیگر دچارچالش می شوند درحالی که  ممکن است درون یک فرهنگ بین اجرای رفتارها وهنجارها( لایه های سطحی فرهنگ ) تفاوت  وجودداشته باشد .  مثلا چالش جهان ا سلام با جهان غرب از نوع چالش های بین دوفرهنگ ا ست و چالش لیبرالیسم وسوسیالیسم درون یک فرهنگ ( فرهنگ غرب ) است .

18-موقعیت فرهنگی جوامع غیرغربی را در مراحل سه گانه استعمار(قدیم )، استعمارنو واستعمار فرانو توصیف کنید .   جواب : دراستعمارقدیم چون اصالت با  استعمارنظامی وسیاسی همراه بود فرهنگ کمترتحت تاثیربود وتاحدودی  فرهنگ بومی حفظ می شد. دراستعمار نواصالت بااقتصادبود  وفرهنگ  بومی  تحت تاثیر استعمارگران قرارمی گرفت ولی فرهنگ به طورویژه  موردتوجه  استعمارگران نبود.دراستعمارفرانو اصالت با فرهنگ است  ومهم ترین ابزار  استعماری قرار می گیرد .

19-درباره هویتی که کشورهای تازه تاسیس پیدا می کنند وتاریخی که برای هویت آنها تدوین می شود تامل کنید .   جواب :  کشورهای تازه استقلال یافته وجداشده از پیکره جهان قدیم  ازهویت فرهنگی  منسجمی برخوردار نیستند . مرزهای  جغرافیایی  آنها نیز سیاسی وتحت امر استعمارگران شکل گرفته است  وتنها درقالب  مزیت نسبی  درتولید برخی کالا ها به صورت کشورهای تک محصولی در می ایند وخودراازاین طریق به دیگران می شناسانند.