عوامل موثربرموفقیت داوطلبان کنکور

نوشته حمیدرحیمی(چاپ درهفته نامه شهرضا تابستان 94)

              درده روزاخیردانش آموزان سال چهارم متوسطه سخت درتکاپوی انتخاب رشته ی تحصیلی،جهت ورودبه دانشگاه های مختلف کشوربودندکه کل برنامه های خانواده هایشان راتحت تاثیرقرارداده بود.بخشی ازاین گروه با مشاهده ی کارنامه ی خود غافلگیرشده بودندوباتوجه به سوابق تحصیلی درخشان خود،انتظاری فراترازنتیجه ی اعلام شده ی سازمان سنجش داشتندواولین سوالشان این بودکه آیاباتوجه به این رتبه می توانم دردانشگاه موردنظرورشته ی موردعلاقه ام قبول شوم؟!  واگرجواب منفی است،سطح انتظارم راکم کرده وبه دانشگاه های با سطح پایین ترورشته هایی که به آنهاعلاقه ندارم رضایت دهم ؟! ویایک سال دیگرصبرکنم وبابرنامه ریزی ومطالعه ی بیشتر احتمال قبولی خودراافزایش دهم وسال 94به دانشگاه راه یابم؟! مشاهدات بنده درمراکزمشاوره وانتخاب رشته نشان می دهدکه پاسخ این سوالات برای خانواده ها به راحتی به دست نمی آید.زیرانمی دانستندآیاپس ازیک سال مطالعه ی مجدد،خانه نشینی وتحمل استرس های کنکور می توانند به قبولی سال آینده امیدوارباشندیاخیر؟! نکندپس ازماه ها مرارت پشت کنکورماندن ،رتبه ای بهترحاصل نشودواعتمادبه نفس وامیدشان به یاس تبدیل شود؟!

         درجلسات مشاوره کنکوربرای این عزیزان توضیح داده شدکه اگرتصورمی کنیددرسالی که گذشت ازتوان یادگیری خود،وقت وبرنامه ریزی تان استفاده کمی داشته اید ومی توانیددرسال پیش رو بابرنامه ای بهتروفرصت بیشترازامکانات وتوان خودبهره بیشتری بگیریدوازحمایت های همه جانبه ی خانواده بهره مندهستید،پشت کنکوربمانیدواگر درسال گذشته حداکثرتلاش خودرابه کارگرفته اید وبا مطالعات پیگیرومفصل نتیجه حاصل نشده، مشگل اساسی ترازاین است که یک سال دیگرشانس خودرادرکنکوربیازماییدومناسب تراین است که با کاهش سطح انتظارات خوددردانشگاه ورشته ای با سطح پایین ترازسدکنکورعبورکنید وخیال خودوخانواده راراحت کنید.

          اگردانش آموزان عزیزوخانواده های آنهابه این نتیجه برسندکه یک سال دیگربرای کنکوربرنامه ریزی کنندوبه قول معروف،پشت کنکوربماننداولین سوالشان این است که به چه نکات واصولی توجه کنند تاموفقیت شان تضمین شده باشدوباخیالی آسوده کنکور94 راپست سربگذارند. سعی می کنم دراین مجال کوتاه ،به اختصاربرخی ازرئوس رفتارهایی که بایدرعایت شودتا ضریب موفقیت شان درکنکورسال اینده افزایش یابدرابیان کنم:

1-همان طورکه درنوشتار هفته ی قبل به طرح آن پرداختیم ،اولین گام تنظیم وقت مطالعه، خواب وبیداری است که به آن مدیریت زمان می گوییم  که بایدبه صورت ثابت وپیوسته به آن پایبندباشند.

2- ازهم اکنون رشته ی موردنظرخوددردانشگاه مشخص سازندومتناسب بادروس زیرگروه مربوطه به مطالعه بپردازند.

3- ازتنظیم برنامه ای سنگین خودداری کنند.معمولا داوطلبان کنکورمجدد(پشت کنکوری ها) از شکست خوددرکنکورسال اول بسیارآزرده خاطرهستندوجهت جبران،به مطالعه ی فشرده وزیاد، روی می آورندکه برای ادامه روندبرنامه ریزی شان بسیارزیان آوراست وخیلی زوددرماه های آذرودی خسته می شوندوازنتیجه موردانتظاردورمی مانند.بنابراین پیشنهاد می کنم ،برنامه ی خودرااز شهریورماه به صورت آهسته با مطالعه ی روزانه حدود5 تا 6ساعت شروع کنندوبه تدریج درماه های مهروآبان به آن اضافه کنندوبه هیچ وجه نیازی به برنامه های مطالعاتی روزانه ی بالای ده ساعت نیست،بلکه زیان آوراست.

4- ساعات شبانه روز خودرابه گونه ای تقسیم نمایندکه فعالیت های سرگرمی ،تفریحی وورزشی هم درآن گنجانده شده باشدونیازی نیست که یک سره کل فعالیت های اجتماعی،خانوادگی وتفریحی راتعطیل کنندبلکه بایداین فعالیت هارامدیریت وکنترل کنندوبرخی اززیاده روی ها وفرصت سوزی ها راتعدیل نمایند.مثلا کل ساعات استفاده از برنامه های صداوسیما ورایانه رابه حدود90 دقیقه درشبانه روز کاهش دهند.

5- به تغذیه ی خوداهمیت بدهندزیرااگرازرژیم غذایی منظم ومفیدبهره نگیرندنمی توانن انرژی جسمی وروحی لازم راجهت موفقیت درماراتن کنکورداشته باشند.بنابراین صرف صبحانه وغذاهای مغذی بسیارضروری است.معمولا دردقایق اولیه ی روز وپس ازبیداری میل به صرف صبحانه وجودندارد،پس پیشنهادمی شودکه دردقایق اولیه بیداری به نوشیدن کمی مایعات(مثلا شیر) بسنده شودوپس از حدودسی تا چهل دقیقه صبحانه صرف شودکه استفاده ازخرما،گردو،کنجدکوبیده شده،عسل،شیره انگور،جوانه گندم،نان سبوس دار،میوه های فصل،کشمش بسیارمفید است . زمان صرف شام نیز ازاهمیت بالایی برخورداراست اگربین زمان صرف شام وزمان خواب شبانه حداقل دوونیم ساعت فاصله قرارگیرد،بدن،آمادگی لازم برای خوابی آرام راخواهدداشت.اگرباشکم پریاخالی به خواب رویم،مغزانرژی لازم جهت پردازش اندوخته های روزانه ی خودرانخواهد داشت.اگرساعت خواب راحدود ده ونیم تا یازده شی مقرررکرده باشیم ساعت هشت تاهشت ونیم بهترین زمان صرف شام  خواهدبود.(نکته ای که متاسفانه دراغلب خانواده ها رعایت نمی شود.)

ادامه دارد.

عوامل موثربرموفقیت داوطلبان کنکور(2)

درادامه مبحث هفته قبل دنباله ی  رئوس رفتارهایی که موجب افزایش ضریب موفقیت کنکورمی شودرابیان می کنیم:

6- داشتن آرزوی های بزرگ:بادرنظرگرفتن افق های بلند،انگیزه برای مطالعات مستمروادامه سخت کوشی فراهم می شودوبه قول قدما"خواستن توانستن است."پس بخواهیدوآرزمندباشیدتابتوانیددرراه این آرزو ،سختیهاراتحمل کنید.

7- احساس کامل بودن نداشته باشید:اگرباورداشته باشیدکه درهرزمینه ای کامل هستیددچاررکودمی شویدوخیلی زوددچارافتیادگیری،تحرک وپویایی می شوید.پس سعی کنیدباتلاش بیشترهمواره به دنبال تکمیل کردن برنامه های تحصیلی وزندگی باشیدوبه قول قدما "به کم قانع نباشید."

8- ازموفقیت وتلاش دیگران شادشوید:درکنارمطالعه تان درحدمتعادل،دراموردرسی به دوستانتان کمک کنیدتاضمن تکراروتقویت دروس برای خودتان،ازانرژی مثبت کمک به همنوع که درعالم هستی،مواج است بهره مندشویدواعتمادبه نفستان افزایش یابدوازسلامت جسمانی وروانی بیشتربرخوردارشوید.اگردیگران رازیرذزه بین بگذارید،یافکرکنیدباموفقیت های دیگران شماازاهدافتان دورمی مانیدنمی توانیدانرژی مثبت خودرامتمرکز کنیدوروندیادگیری وتحرکتان دچارافت می شود.

9- منظم باشید:باوجودرعایت نظم وترتیب برنامه ی تحصیلی،سعی کنیدمحل مطالعه ی تان منظم باشد،ریختن چندین کتاب وجزوه ولوازم التحریردرکناردست ومطالعه ی گاه وبیگاه،موجب آشفتگی ذهن وکندشدن روندیادگیری می شود.پس جایگاه کتب وجزوات خودرامرتب کنید.ترجیحادریک فضای ثابت ومعین مطالعه کنید.

10- روزانه به نرمش وورزش بپردازید:حدودحداقل 5تا10دقیقه نرمش صبحگاهی و10تا15 دقیقه فعالیت بدنی دراواخرروز(قبل ازغروب)بسیارنشاط اوراست.زیرامطالعه ی مستمرومدون خسته کننده است وبااین فعالیت ها می توان تاسطح قابل توجهی به قوای ذهنی واعتمادبه نفس افزود.

11- ازشیوه های آزمون هامطلع شوید:باشرکت درآزمون های دوره ای ومطالعه ی سوالات کنکورسنوات قبل (به خصوص  سه سال اخیر)،می توان ازنقاط ضعف خودآگاه شدواعتمادبه نفس رافزایش داد.البته  توصیه می کنم درسال چهارم درآزمون های بیش ازیک موسسه شرکت کنید تادچارتفکرقالبی مختص آن اموزشگاه نشوید وبا تنوع وحیطه های مختلف روبه رو شوید.

12- باخیالبافی حین مطالعه مبارزه کنید:اگرپس ازیک ساعت مطالعه،احساس می کنیدهنوزدرصفحه ی اول هستیدیاپس ازچندصفحه خواندن،چیزی به خاطرندارید،پراکندگی حواس مانع یادگیری تان شده است،بنابراین جهت مهارحواس پرتی به چندنکته توجه کنید:الف)قبل ازشروع مطالعه، حجم مطلب موردمطالعه ومیزان تقریبی آن رامشخص کنید.ب)ساعت بدون صدایی درنزدیکی خودقراردهیدوهرپنج دقیقه یک باربه آن نگاه کنید.ج)مشخص کنیدکه تقریبا هر5 تا10دقیقه چه حجمی ازمطلب راخواهیدخواند.د)درصورتی که پس از5دقیقه متوجه شدیدکه همان سطرهای اولیه هستید،جرعه ای آب بنوشیدومجددا ازابتدای همان مطلب شروع به مطالعه کنید.(پس از چندروز به تدریج وقت های تلف شده تان کاهش چشمگیری خواهدداشت. )

13- ازجملات تاکیدی استفاده کنید:چندجمله کوتاه ومثبت نسبت به برنامه ی درسی خودتنظیم کرده وهرشب درآخرین لحظات بیداری زمزمه کنید.همچنین هرصبح دراولین لحظات بیداری درذهن خوداین جملات رامرورنمایید.مثلا"من برنامه ی زندگانی وبرنامه درسی موفقی دارم"." برنامه ی روشن من درحال رشدوبالندگی است "." شبانه روز من هدفمندوروشن است". "شبانه روزمن بابرنامه ای سفیدهمراه است."

تلقین جملات مثبت موجب تمرکز ذهن،افزایش اعتمادبه نفس وتقویت اراده افرادمی شود.بنابراین توصیه می شودکه جملات امیدبخش طراحی  کنیدتاملکه ذهن شود.به قول قدما"به هرنقطه ای بنگری به همان نقطه می رسی."

14- تعیین محل دایمی برای مطالعه:درفضای منزل همواره دریک مکان مشخص،ساده،آرام،روشن وبااکسیژن کافی به مطالعه بپردازید.اگردرمنزل چنین امکاناتی دراختیارتان قرارنداردمی توانیداز8صبح تا8شب ازفضاهای کتابخانه های عمومی استفاده کنیدمشروط براین که درنزدیکی دوستانتان قرارنداشته وبه صحبت غیرضروری نپردازید.

15- ازهیچ درسی نترسی:دلایل عدم موفقیت تان دربرخی ازدروس راریشه یابی وتحلیل کنیدوازآن فرارنکنیدوازروبه روشدن بادروس سخت نگران نباشیدوحس کنجکاوی نسبت به دروس مشگل رادرخودخفه نکنید.یک باربرای همیشه مفاهیم سخت رادریابید .

16- توقعات خانواده رازیادنکنید:اگرخانواده انتظارات سطح بالانسبت به قبولی شمادرکنکورداشته باشنددراواسط اجرای برنامه،سنگینی نگاه خانواده وفشردگی برنامه شماراازپای درخواهداورد.

17- درجمع بدبینان حاضرنشوید:افرادبدبین،آینده راتیره وتارنشان داده وباامواج منفی خود،شمارادچاراضطراب،ناامیدی وکم تحرکی خواهندکرد.بدانید ومطمئن باشید که فعلا بهترین عمل ادامه برنامه تان می باشد.

18- خودتان رابادیگران مقایسه نکنید: فرض کنید که امسال فقط یک نفردرکنکورشرکت می کند وآن،شماهستید ویک سهمیه ی کنکوروجودداردوآن برای شمااست بااین شرط که برای ورودبه رشته هاودانشگاه های برتردرگروه علوم ریاضی بایدجمع درصدهای دروس تخصصی(ریاضی/شیمی/فیزیک)80 درصدودروس عمومی(دین وزندگی/زبان وادبیات/عربی/زبان انگلیسی)حدود160درصدباشد.دررشته تجربی جمع دروس تخصصی 150 درصدودروس عمومی180 درصدباشد.دررشته علوم انسانی جمع دروس تخصصی(زبان وادبیات فارسی/عربی/فلسفه ومنطق/ علوم اجتماعی/اقتصاد/روان شناسی/ جفرافیاوتاریخ/آماروریاضی)230درصدودورس عمومی 160درصدباشد.(البته به نسبت سه به یک می توان ازتخصصی وعمومی به یکدیگرتبدیل صورت گیرد.)نکته اساسی این است که درسه سال اخیرسطح سوالات بادشواری بیشتری همراه بوده ودرصدهای قبول شدگان با افت سراسری روبه روبوده است.

19- تست زنی : با توجه به تغییرسطح سوالات کنکور از دانشی به مفهومی، میزان کمی وکیفی تست هادرموفقیت داوطلبان بسیارمهم است وتوصیه می شود وقت زیادی به این امراختصاص بدهند که تست همراه با رفع اشکال حدود 50 درصد وقت مطالعاتی داوطلبان رابه خوداختصاص دهد.